IMPUTACIÓN A GARZÓN

Óscar Lomba Álvarez

O dezaseis de outubro do 2008, Garzón declarouse competente para investigar as desaparicións rexistradas durante a Guerra Civil española e os primeiros anos da ditadura militar de Francisco Franco Bahamonde, e instruíu a apertura de dezanove fosas comúns diseminadas en todo o Estado, entre elas na que se supón atópase enterrado o poeta Federico García Lorca.

Porén o dezaseis de novembro de 2008, Garzón decidiu inhibirse do caso. O xuíz explicou que deixou de instruír a causa porque xa non hai responsables vivos contra os que dirixir a acción penal, aínda que considera que os delitos "permanecen" e non prescribiron. Garzón dixo que agora corresponde aos xulgados provinciais nos que se atopen as fosas investigar as miles de persoas desaparecidas durante ese período.

Agora o Tribunal Supremo imputa ao xuíz Baltasar Garzón por un presunto delito de prevaricación. Impútalle un delito que consiste en que unha autoridade, xuíz ou outro funcionario público dite unha resolución arbitraria nun asunto administrativo ou xudicial, a propósito que dita resolución é inxusta. Devandita actuación é unha manifestación dun abuso de autoridade. Está sancionada polo Dereito penal, que busca a protección tanto do cidadán como da propia Administración. Dío claramente o Código Penal no seu artigo 404: “Á autoridade ou funcionario público que, a propósito da súa inxustiza, ditar unha resolución arbitraria nun asunto administrativo castigaráselle coa pena de inhabilitación especial para emprego ou cargo público por tempo de sete a dez anos”.

Con todo non parece que a acusación se sustente en argumentos demasiado sólidos e o simple feito de que a querela sexa presentada polo sindicatos ultradereitista “Manos Limpias” envolve todo o asunto nunha sombra de argucia, artimaña, amaño e dobrez. Lembrar que o colectivo de funcionarios públicos “Manos Limpias”, é un sindicato español fundado en 1995 como unha presunta organización de representación de empregados da función pública. Aínda que carece de representación institucional, saltou moitas veces ás portadas dos distintos rotativos por presentarse como parte en numerosas demandas xudiciais xeralmente en contra de decisións das administracións gobernadas por partidos de esquerda e nacionalistas mais tamén contra xuíces progresistas. Este feito, e o que case todos os seus dirixentes sexan coñecidos pola súa ideoloxía fascista fixo que as súas actividades xere gran desconfianza e receo no conxunto da opinión pública. En xullo de 2008, por mor das investigacións policiais sobre varios casos de corrupción urbanística, o diario El País puxo en coñecemento da opinión pública as presuntas relacións entre o secretario xeral do sindicato e varios dos comisionistas investigados. A organización negou as acusacións de El País e con todo parece que as probas que achegaba o citado rotativo procedían de fontes de acreditada solvencia.

En todo caso o sindicato acusa a Garzón de ditar resolucións manifestamente inxustas ou con coñecemento da seu impertinencia, no expediente xudicial aberto polo querelado para investigar os crimes e desaparicións ocorridas durante a ditadura franquista. Porén se analizamos a distinta documentación e os últimos autos de Garzón comprendemos que o único que perseguía o xuíz era abrir un novo contexto no proceso de recuperación da memoria histórica e axudar a saldar a débeda con ese amplo sector da sociedade que sufriu o terror do réxime franquista e nunca obtivo unha reparación por parte do Estado. A apelación á xustiza de moitas organizacións e asociacións para a recuperación da memoria atopou en Garzón a posibilidade de que por fin o aparello xudicial se manifestase sobre os crimes do franquismo e xa que logo fixo variar a perspectiva xudicial, administrativa, política e civil sobre esta cuestión. Garzón considerou, utilizando a figura tipificada no Código Penal de detención ilegal, a existencia dun plan sistemático e preconcibido de eliminación de opoñentes políticos a través de múltiples mortes, torturas, exilio e desaparicións forzadas (detencións ilegais) de persoas a partir de 1936, durante os anos de Guerra Civil e os seguintes da posguerra, producidos en diferentes puntos xeográficos do territorio do Estado español. Agora o Tribunal Supremo estima a querela presentada polo filofascista sindicato presidido polo avogado e ex dirixente do partido político ultradereitista Fronte Nacional, Miguel Bernad. Estou convencido de que hai sectores da reacción que pretenden obstaculizar as vías que se abriron para que o Estado se ocupase da investigación, localización e exhumación dos desaparecidos e ata castigar a quen pretenden acabar coa inactividade que existiu durante décadas e que desembocou nunha situación de impunidade absoluta. É certo que ningún dos responsables penais está vivo, pero iso non debería entorpecer que se tomasen as decisións xudiciais oportunas e imprescindibles sobre os delitos cometidos polo franquismo, entre eles a responsabilidade patrimonial do Estado e tamén a subsanación dos baleiros legais ao redor de todas as cuestións referentes á recuperación dos corpos dos desaparecidos ou en que se tomen as mediadas legais necesarias para obrigar ás institucións que tiveron vínculos coas accións represivas a realizar manifestacións públicas de perdón e desagravio. O réxime franquista alongouse ata 1975, e os case 40 anos de duración están aínda sen xulgar.

É evidente que se no Estado español non se consegue unha reposta xudicial axustada ás necesidades de reparación das vítimas e as súas familias estaríase abrindo a porta para que se acuda ás instancias internacionais para que sexan elas as que xulguen eses crimes contra a humanidade cometidos durante o franquismo, os cales non prescriben, e, xa que logo, aínda que algúns deses crimes teñan setenta e dous anos constitúen delitos permanentes mentres as vítimas se atopen en paradoiro descoñecido.